Theo phong tục văn hóa tâm linh của người Việt Nam thì mỗi năm có rất nhiều nghi lễ cúng có ý nghĩa đặc biệt. Và cúng mùng 1 hàng tháng là một trong những nghi lễ cúng quan trọng. Đó là dịp để mỗi gia đình tưởng nhớ đến tổ tiên, thần linh và vong linh chúng sinh đã có công ơn bao bọc, bảo vệ gia đình được bình an, hạnh phúc.
Lễ cúng mùng 1 hàng tháng rất đơn giản, không cần cầu kỳ, chuẩn bị như những mâm cỗ cúng rằm mùng 1 của các nghi lễ cúng khác. Vậy cúng mùng 1 hàng tháng có ý nghĩa như thế nào, chuẩn bị mâm cỗ cúng như thế nào? Cho phù hợp với truyền thống văn hóa là những vấn đề mà Hoa Sen sẽ giải đáp cho mọi người thông qua nội dung của bài viết dưới đây.
Cúng ngày mùng 1 hàng tháng có ý nghĩa như thế nào?
Mỗi nghi lễ cúng đều có những ý nghĩa riêng, đối với nghi lễ cúng mùng 1 âm lịch cũng như vậy, không những chỉ các gia đình làm nghề kinh doanh buôn bán mà hầu hết tất cả các gia đình đều quan tâm và làm một mâm cúng nhỏ. Với các lễ vật đơn giản để cúng vào ngày này, nghi lễ cúng mùng 1 đầu tháng này được xem như một thủ tục tiễn tháng cũ đã kết thúc và chào đón tháng tiếp theo.
Nghi lễ cúng mùng 1 hàng tháng có nguồn gốc từ đâu?
Theo quan niệm của ông cha ta để lại từ bao đời nay thì ngày mùng 1 âm lịch hàng tháng này còn được gọi với tên khác là ngày “Sóc”. Giải thích cho tên gọi này là vì ngày mùng 1 hàng tháng chính là ngày bắt đầu một tháng mới theo âm lịch và từ sóc cũng mang ý nghĩa là sự bắt đầu.
Vì vậy, cúng mùng 1 đầu tháng có nghĩa là sự mong chờ một tháng mới, tiếp theo mang đầy những điều bình an thuận lợi, may mắn trong cuộc sống, công việc và học tập. Từ quan niệm đó, mỗi gia đình, mỗi người không ai quy định, không ai bắt buộc ai mà mọi người tự tổ chức nghi lễ cúng rồi truyền với nhau và trở thành truyền thống văn hóa của người Việt.
Cúng mùng 1 hàng tháng có ý nghĩa như thế nào?
Mọi người thường dâng lễ cúng trong ngày này để thể hiện mong muốn sự sáng suốt trong sạch và đẩy lùi những điều xấu xa trong lòng. Bên cạnh đó, ngày này còn được xem là thời điểm thuận lợi để đọc văn khấn gia tiên giúp thần thức của những người đã khuất thoát khỏi phiền não, có thể tự do đến với cảnh giới an lạc cũng như dễ dàng đón nhận tình cảm, lời cầu nguyện, ước mong từ con cháu.
Theo như nguồn gốc của nghi lễ cúng này mà mọi người quan niệm và truyền tai nhau rằng ngày lễ cúng này ra đời thì nghi lễ cúng đã chứa nhiều ý nghĩa. Đặc biệt ở nghi lễ cúng này là tùy vào mỗi người mà nghi lễ cúng mùng 1 này mang những ý nghĩa khác nhau. Nếu là những gia đình làm nghề buôn bán kinh doanh thì nghi lễ cúng mùng 1 hàng tháng rất quan trọng và được thực hiện một cách đều đặn và tươm tất.
Ý nghĩa đầu tiên của nghi lễ cũng này là giữ gìn và phát huy nét đẹp phong tục gắn liền với nét đẹp văn hóa truyền thống. Là một đất nước có bề dày văn hóa, đặc biệt là văn hóa tâm linh, đất nước ta có các phong tục tập quán phong phú, mang ý nghĩa đặc biệt. Điều mà hầu hết đều được giữ gìn và phát huy theo truyền thống cha truyền con nối.
Việc cúng mùng 1 âm lịch hàng tháng là một nghi lễ cúng duy trì và bảo tồn nét văn hóa được duy trì và phát huy từ xa xưa đến nay giúp cho con cháu đời sau thấu hiểu được, gìn giữ và tiếp tục phát triển những nét đẹp văn hóa của dân tộc.
Bên cạnh đó, mỗi tháng diễn ra đều có những chuyện thuận lợi và khó khăn, những câu chuyện buồn trong cuộc sống. Do đó người ta thường dùng mốc thời gian mùng 1 đầu tháng để cúng bái, xua đuổi những điều không may mắn từ tháng cũ và cầu mong những điều tốt đẹp sẽ đến với họ trong tháng mới.
Cho dù là những người, những gia đình làm nghề kinh doanh buôn bán hay bất cứ nghề nào đi nữa, tất cả mọi người đều hy vọng trong tháng mới có thể làm việc, học tập, sinh sống một cách thuận lợi sau khi cúng mùng 1.
Đồng thời việc cúng mùng 1 tết âm lịch hàng tháng cũng chính là lời cảm tạ thể hiện tấm lòng biết ơn của mọi người đến các vị thần linh, tổ tiên đã ban phúc phước cho gia đình của họ được hạnh phúc và ấm no.
Cúng mùng 1 âm lịch hàng tháng cần chuẩn bị những lễ vật gì?
Mâm lễ vật đối với mỗi nghi lễ cúng ở Việt Nam nói chung và đối với nghi lễ cúng mùng 1 hàng nói riêng là một phần không thể thiếu, có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Bởi vì chỉ khi nào chuẩn bị đầy đủ mâm lễ vật dâng lên bàn thờ thì gia đình gia chủ mới có thể tiến hành nghi lễ cúng được.
Mâm cúng mùng 1 đầu tháng được chuẩn bị tùy thuộc vào mức độ điều kiện của mỗi gia đình cũng như tùy vào nét phong tục, văn hóa của từng vùng miền để mà chuẩn bị lễ vật cúng.
Mâm cúng mùng 1 đầu tháng gồm những gì?
Mâm cúng không yêu cầu phải tươm tất thịnh soạn nhưng phải đầy đủ các lễ vật có ý nghĩa riêng trong nghi lễ cúng và phải được chuẩn bị dựa trên tinh thần thành tâm, thành kính của mỗi thành viên. Đó chính là tấm lòng của mỗi người bày tỏ vào trong từng món lễ vật, thể hiện sự thành kính của bản thân mình đối với các vị thần linh, tổ tiên.
Theo quan niệm dân gian, mâm cúng ngày mùng 1 thường có vật phẩm như: mâm ngũ quả, giấy tiền vàng mã, trầu cau, hương hoa, trà, đèn, nến, bánh chưng/bánh tét,… Tùy vào mỗi gia đình mà mâm cúng vào ngày đầu tháng sẽ được có các món mặn hoặc món chay.
Một số món ăn thường được các gia đình lựa chọn để bày biện trên mâm cúng vào ngày mùng 1 đầu tháng như: xôi gà, heo quay, nem rán, bánh chưng/bánh tét, canh măng nấu xương giò, chả lụa, thịt nạc rim, măng trộn, gà trộn rau răm,… Tùy vào điều kiện kinh tế của mỗi gia đình mà các mâm cúng sẽ được bày biện nhiều hay ít món. Tuy nhiên điều quan trọng nhất khi cúng ngày mùng 1 chính là lòng thành tâm của gia chủ đối với bề trên và gia tiên.
Sau đây là mâm cúng cho ngày mùng 1 âm lịch hàng tháng mà mọi người có thể tham khảo từ bài viết của Hoa Sen:
- 1 Mâm ngũ quả gồm 05 loại quả khác nhau, có màu sắc khác nhau và có ý nghĩa riêng của nó. Loại quả thì mỗi gia đình có thể tự chọn, theo quan niệm chuẩn bị lễ vật cúng từ xa xưa đến nay thì lễ vật phải được chuẩn bị theo số lượng lẻ. Lưu ý là mọi người nên chọn những loại quả còn nguyên vẹn và tươi xanh, tránh những quả bị trầy trượt vỏ, héo úa, hư hỏng hay hoa quả giả;
- Rượu nếp 1 chai
- 1 chai nước lọc sạch
- Trầu cau 1 đĩa
- 1 lọ hoa tươi gồm 05 bông với 5 màu khác nhau, thông thường người ta chọn hoa cúc làm hoa cúng cho các nghi lễ cúng. Nhưng đối với nghi lễ cúng ngày mùng 1 thì mọi người có thể chuẩn bị những loại hoa khác như hoa đồng tiền, hoa lay ơn, hoa hồng hoặc hoa ly…
- Hương và nến: những vật phẩm tâm linh, phong thủy không thể thiếu trong các nghĩ lễ thờ cúng. Bạn có thể tham khảo ngay các mẫu nến thờ cúng của Hoa Sen để có thể đảm bảo về mặt tâm linh, đem lại nhiều may mắn, tài lộc cho gia đình.
Vì là mâm lễ vật để cúng ngày mùng 1 hàng tháng do đó việc chuẩn bị và bài trí lên bàn thờ cũng rất đơn giản và người chuẩn bị cũng sẽ có thể chuẩn bị dễ dàng. Đối với những gia đình không có điều kiện về thời gian để tự tay chuẩn bị những lễ vật này để dâng cúng thì mọi người có thể sử dụng dịch vụ cung cấp mâm cúng trên thị trường. Việc sử dụng dịch vụ cung cấp mâm cúng sẽ giúp cho mọi người tiết kiệm được thời gian trong khâu chuẩn bị lễ vật.
Một số lưu ý cần biết khi cúng ngày mùng 1
Khi cúng ngày mùng 1 ngoài việc chuẩn bị lễ mâm cúng đầy đủ chu đáo, khi thắp hương trên bàn thờ gia chủ nên lưu ý số lượng nén hương được thắp bởi điều này thể hiện những ý nghĩa khác nhau.
- Gia chủ nếu muốn cầu sự bình an, hạnh phúc thì nên thắp 1 nén hương.
- Gia chủ muốn cầu những vị thần linh, gia tiên linh thiêng bảo vệ, che chở tất cả thành viên trong gia đình thì nên thắp 3 nén hương.
- Trong trường hợp gia chủ muốn tạo tín hiệu cầu cứu, muốn các vị thần cứu khổ cứu nạn nên thắp 9 nén hương.
- Đối với các vị thầy pháp họ thường thắp 5 nén hương để có thể dự báo hung cát cho gia đình hoặc 7 nén để mời gọi thiên binh. Tuy nhiên, khi cúng mùng 1 hoặc ngày rằm trong gia đình, không nên cắm 5 hoặc 7 nén hương nếu như không cần thiết.
- Khi thực hiện lễ cúng ngày mùng 1 hàng tháng người làm lễ cần thành tâm, ăn mặc chỉnh tề nhằm thể hiện sự thành kính đến với các vị bề trên và gia tiên.
- Thắp hương cúng vào buổi sáng ngày mùng 1, không nên thắp hương vào buổi tối.
- Không nên thắp hương với số lượng chẵn vào ngày mùng 1.
- Nên sử dụng các loại nến thờ cúng đảm bảo chất lượng giúp hạn chế hỏa hoạn và gia tăng các yếu tố phong thủy, tâm linh.
Hoa Sen – Thắp Sáng Tâm Linh Việt
Fanpage: Hoa Sen Việt Nam
Địa chỉ: Số 04, C13, Geleximco Lê Trọng Tấn, Hà Đông, Hà Nội
Email: daudenhoasen@gmail.com
Liên hệ: 08.8989.6161
